Sẹo thâm là gì? Nguyên nhân gây ra sẹo thâm

Sẹo thâm là một trong những vấn đề da liễu phổ biến ảnh hưởng không nhỏ đến thẩm mỹ, đặc biệt với những ai từng đối mặt với mụn trứng cá, tổn thương da hoặc phẫu thuật. Vậy sẹo thâm là gì và do đâu mà hình thành? Hãy cùng Kaapvaal tìm hiểu ngay bây giờ nhé!

Mục lục

Sẹo thâm là gì?

Sẹo thâm là những vết tích tục màu sắc khác biệt so với làn da xung quanh do tổn thương da không được hồi phục hoàn hảo. Loại sẹo này không chỉ gây mất thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng đến sự tự tin và chất lượng cuộc sống của nhiều người.

Cụ thể, sẹo thâm là kết quả của tình trạng tăng sắc tố da (ở lớp biểu bì hoặc hạ bì) do quá trình lành thương hoạt động không đúng cách. Vết thâm sẽ có màu tím, nâu hoặc đỏ đậm, phụ thuộc vào cơ địa và tình trạng da của từng người.

Phân loại sẹo thâm

Sẹo do mụn trứng cá: Loại sẹo này thường xuất hiện sau khi các nốt mụn, đặc biệt là mụn viêm, không được xử lý đúng cách. Đây là loại sẹo thâm phổ biến nhất ở những người có làn da dầu hoặc da mụn.
Sẹo do tổn thương vật lý: Bao gồm các vết thâm hình thành từ những tổn thương như bỏng, vết trầy xước, cắt hoặc va đập mạnh.
Sẹo do phẫu thuật: Các vết mổ sau phẫu thuật thường để lại sẹo thâm, đặc biệt là ở những vùng da chịu nhiều áp lực hoặc ma sát.
Sẹo do các bệnh da liễu: Một số bệnh lý về da như thủy đậu, viêm da, hoặc herpes zoster (thần kinh liên sườn) thường gây ra các vết sẹo thâm sau khi tổn thương lành. Đặc biệt, thủy đậu có thể để lại các vết lõm và thâm rõ rệt nếu người bệnh gãi hoặc làm vỡ các nốt mụn.

Nguyên nhân gây ra sẹo thâm

Sẹo thâm hình thành do nhiều yếu tố khác nhau tác động đến quá trình phục hồi của da. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến tình trạng này:

1. Sẹo do mụn trứng cá

Mụn trứng cá, đặc biệt là mụn viêm, được xem là nguyên nhân chính gây ra sẹo thâm. Khi mụn bị tổn thương như nặn không đúng cách hoặc viêm nhiễm nghiêm trọng, lớp hạ bì và các mô liên kết dưới da bị phá hủy.

Quá trình tái tạo sau đó không diễn ra hoàn chỉnh, dẫn đến sự tích tụ melanin tại vùng tổn thương, gây ra các vết thâm sạm. Ngoài ra, việc không sử dụng kem chống nắng hoặc sản phẩm bảo vệ da trong thời gian mụn lành cũng làm vết thâm trở nên rõ rệt hơn.

2. Sẹo do tổn thương do chấn thương

Các tổn thương vật lý như trầy xước, vết cắt, bỏng hay va đập mạnh làm da bị tổn hại. Nếu không được xử lý đúng cách, quá trình lành sẽ kéo dài và để lại sẹo thâm. Đặc biệt là ở những vùng da mỏng hoặc thường xuyên cọ xát, nguy cơ để lại sẹo thâm càng cao.

3. Sẹo do phẫu thuật

Phẫu thuật tạo ra các vết mổ lớn hoặc nhỏ trên da. Nếu vùng da sau phẫu thuật không được chăm sóc đúng cách, sự thay đổi sắc tố sẽ diễn ra và gây thâm sạm. Ngoài ra, việc cơ thể có phản ứng viêm trong quá trình lành vết thương cũng là một yếu tố làm tăng nguy cơ sẹo thâm.

4. Sẹo do các bệnh lý da liễu

Một số bệnh về da như thủy đậu, viêm da cơ địa, viêm da tiếp xúc, hay herpes zoster (thần kinh liên sườn) gây ra tổn thương sâu trên bề mặt da. Khi các tổn thương này lành, chúng thường để lại các vết thâm nếu không được điều trị kịp thời. Việc gãi, nặn, hoặc làm vỡ các mụn nước trong quá trình mắc bệnh cũng góp phần làm tăng nguy cơ để lại sẹo thâm.

5. Sẹo do tác nhân môi trường

Ánh nắng mặt trời chứa tia UV là một trong những tác nhân chính làm tình trạng thâm trên da trở nên nghiêm trọng hơn. Tia UV kích thích sản sinh melanin, làm vùng da tổn thương trở nên sậm màu hơn so với bình thường.

Bên cạnh đó, các yếu tố môi trường như bụi bẩn, ô nhiễm, và khói bụi cũng làm chậm quá trình phục hồi da, dẫn đến nguy cơ hình thành sẹo thâm cao hơn.

6. Sẹo do yếu tố di truyền

Một số người có cơ địa da dễ bị tăng sắc tố (hyperpigmentation) do di truyền. Điều này khiến da họ có xu hướng hình thành sẹo thâm sau bất kỳ tổn thương nào, dù là nhỏ nhất.

Ngoài ra, màu da tự nhiên cũng ảnh hưởng đến mức độ sẹo thâm. Những người có làn da tối màu thường có nguy cơ bị thâm sạm cao hơn sau tổn thương da so với những người có làn da sáng.

Cách phòng ngừa sẹo thâm hiệu quả

Chăm sóc vết thương đúng cách: Vệ sinh sạch sẽ và băng bó vết thương để tránh nhiễm trùng.
Không gãi hoặc nặn mụn: Tránh tác động lên vùng da tổn thương để hạn chế tổn hại thêm.
Sử dụng kem trị sẹo sớm: Bôi kem trị sẹo chuyên dụng ngay khi vết thương bắt đầu lành.
Bảo vệ da khỏi ánh nắng: Sử dụng kem chống nắng để ngăn ngừa tia UV làm tăng sắc tố vùng sẹo.
Duy trì độ ẩm cho da: Sử dụng kem dưỡng ẩm để hỗ trợ tái tạo da và giảm nguy cơ thâm sạm.
Ăn uống và nghỉ ngơi hợp lý: Tăng cường vitamin C, E và uống đủ nước để da hồi phục tốt hơn.