Chăm sóc người bị liệt giường
Loét tì đè: Nguyên nhân, biến chứng, hướng điều trị và chăm sóc
Loét tì đè là một vấn đề sức khỏe tương đối nghiêm trọng đối với những người thường xuyên phải nằm lâu trên giường hoặc hạn chế vận động. Tình trạng này không chỉ gây đau đớn mà còn có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Trong bài viết này, hãy cùng Kaapvaal tìm hiểu tổng quan về nguyên nhân, biến chứng và các phương pháp điều trị cũng như chăm sóc bệnh nhân loét tỳ đè nhé!
Loét tì đè là gì?
Loét tì đè, hay loét điểm tỳ là tình trạng tổn thương cục bộ trên da và mô dưới da, thường xảy ra ở những vùng cơ thể có xương nhô ra. Tình trạng loét do tì đè xuất hiện khi da và mô mềm bị chèn ép giữa xương và bề mặt cứng trong thời gian dài, dẫn đến giảm hoặc ngừng cung cấp máu tại chỗ, gây hoại tử mô.
Loét tì đè thường gặp ở những người phải nằm lâu hoặc hạn chế vận động, đặc biệt là người cao tuổi, bệnh nhân bị tổn thương cột sống hoặc mắc các bệnh lý tim mạch, tiểu đường. Các vị trí phổ biến nhất của loét tỳ đè bao gồm xương cùng cụt, gót chân, hông, khuỷu tay, đầu gối, mắt cá chân, lưng vai và vùng chẩm.
Một số dấu hiệu nhận biết loét tì đè:
- Da thay đổi màu sắc bất thường.
- Sưng phù tại vùng chịu áp lực.
- Xuất hiện dịch hoặc mủ từ vết loét.
- Vùng da tổn thương nóng hơn khi chạm vào.
- Da căng, mất đi độ đàn hồi.
Nguyên nhân gây ra loét tỳ đè
Loét do tì đè hình thành chủ yếu do áp lực kéo dài và hạn chế vận động, dẫn đến giảm lưu lượng máu đến da và mô. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng loét tì đè này là do:
- Áp lực: Khi một vùng da phải chịu áp lực kéo dài, lưu lượng máu đến mô tại vị trí đó sẽ giảm hoặc bị cắt đứt hoàn toàn, dẫn đến thiếu oxy và chất dinh dưỡng, làm chết tế bào. Các khu vực dễ bị ảnh hưởng nhất là nơi da tiếp xúc trực tiếp với bề mặt cứng, như xương cùng, gót chân, xương hông.
- Ma sát: Khi da cọ xát nhiều lần với bề mặt giường, quần áo, ghế,… lớp ngoài cùng của da sẽ dễ bị tổn thương và viêm nhiễm. Ma sát làm yếu hàng rào bảo vệ da, tạo điều kiện cho tổn thương tiến triển sâu hơn vào lớp mô bên dưới.
Các yếu tố nguy cơ dẫn đến loét tì đè:
- Hạn chế vận động: Người không thể tự thay đổi tư thế, chẳng như do chấn thương tủy sống, sức khỏe yếu hoặc hôn mê.
- Tiếp xúc với chất bài tiết: Da dễ bị tổn thương khi tiếp xúc lâu với nước tiểu hoặc phân, gây kích ứng và tăng nguy cơ nhiễm trùng.
- Mất cảm giác: Các tình trạng như tổn thương thần kinh hoặc chấn thương tủy sống khiến bệnh nhân không nhận biết được đau hoặc áp lực, dẫn đến không thay đổi tư thế kịp thời.
- Dinh dưỡng và nước kém: Chế độ ăn thiếu protein, calo, vitamin (như vitamin C, kẽm) hoặc nước khiến da yếu và dễ bị tổn thương hơn.
- Bệnh lý nền: Các bệnh làm giảm lưu thông máu như tiểu đường, bệnh liên quan đến mạch máu hoặc tim mạch sẽ làm tăng nguy cơ tổn thương mô và loét.
Biến chứng nguy hiểm của loét tì đè
Loét tỳ đè không chỉ gây đau đớn và khó chịu cho người bệnh mà còn có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống.
- Nhiễm trùng: Nhiễm trùng da, mô mềm, xương (viêm tủy xương) hoặc máu (nhiễm trùng huyết). Vi khuẩn xâm nhập vào vùng loét, gây viêm đỏ, sưng tấy, chảy dịch có mùi hôi. Nếu không kiểm soát, vi khuẩn có thể lan rộng, dẫn đến viêm mô tế bào.
- Hoại tử mô: Khi vùng da bị loét không được cung cấp đủ máu trong thời gian dài, các tế bào mô sẽ chết dần, dẫn đến hoại tử. Mô hoại tử thường có màu đen hoặc xám, có mùi hôi thối do sự phân hủy mô, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển và gây nhiễm trùng nặng hơn.
- Tổn thương sâu: Loét tì đè không chỉ ảnh hưởng đến da mà còn có thể lan xuống các lớp mô sâu hơn, bao gồm gân, cơ và xương. Nếu tổn thương chạm đến các mô cơ và xương, khả năng phục hồi sẽ rất khó khăn, người bệnh có thể mất khả năng vận động tại vùng bị ảnh hưởng.
- Ung thư da: Những vết loét tì đè mãn tính, kéo dài không lành có nguy cơ phát triển thành ung thư biểu mô tế bào vảy – một dạng ung thư da nguy hiểm.
- Giảm chất lượng sống: Loét tì đè gây đau đớn dai dẳng, làm suy giảm nghiêm trọng chất lượng cuộc sống của người bệnh. Việc chăm sóc vết loét khó khăn, mất nhiều thời gian và công sức, khiến người bệnh gặp nhiều phiền toái trong sinh hoạt hàng ngày.
Các giai đoạn của loét tì đè
Loét do tỳ đè thường được phân loại thành 4 giai đoạn dựa trên mức độ nghiêm trọng và sự phát triển của tổn thương da. Cụ thể là:
Loét tì đè độ I
Đây là giai đoạn đầu của loét tì đè, khi tổn thương vẫn chỉ giới hạn ở lớp biểu bì. Biểu hiện của loét tì đè độ I là một khu vực da đỏ không thể làm trắng lại, với vùng da còn nguyên vẹn và chưa có dấu hiệu phá vỡ. Tổn thương này thường đi kèm với đáp ứng viêm cấp và là dấu hiệu cảnh báo sớm về nguy cơ phát triển loét tì đè.
Loét tì đè độ II
Ở giai đoạn này, tổn thương đã lan rộng ra khỏi lớp biểu bì và phá vỡ phần chân bì của da. Vết loét do tì đè có thể có khu vực đỏ xung quanh, kèm theo sự hình thành của các đám cứng hoặc cả hai. Đây là kết quả của đáp ứng viêm lan rộng, dẫn đến phản ứng của các nguyên bào sợi và phá vỡ cấu trúc da.
Loét tì đè độ III
Loét tì đè độ III có đặc điểm là tổn thương da lan rộng vào mô dưới da, nhưng chưa thâm nhập qua lớp mạt. Vết loét có nền chảy dịch, mùi hôi và có thể xuất hiện hoại tử. Đây là giai đoạn tổn thương sâu hơn, làm ảnh hưởng đến các lớp da và mô bên dưới, dẫn đến viêm nặng và nhiễm trùng.
Loét tì đè độ IV
Đây là giai đoạn nặng nhất của loét tì đè, khi tổn thương thâm nhập vào lớp mạc sâu, phá hủy các mô và cấu trúc bảo vệ như xương, khớp hoặc cơ. Về mặt lâm sàng, loét tì đè độ IV tương tự như độ III, nhưng có thể ảnh hưởng đến các cơ quan và mô sâu hơn, gây ra nguy cơ nhiễm trùng nghiêm trọng và các biến chứng khác.
Mỗi giai đoạn của loét tì đè đều có những biểu hiện và mức độ tổn thương khác nhau. Trước khi điều trị, cần xác định giai đoạn để có hướng điều trị phù hợp.
XEM THÊM: Các giai đoạn loét tì đè và cách điều trị hiệu quả
Cách điều trị và chăm sóc vết loét do tì đè
Giảm áp lực lên vùng loét do tỳ đè
Khi xuất hiện các dấu hiệu loét tỳ đè, cần thay đổi tư thế cho bệnh nhân để bệnh nhân cần để giảm áp lực lên các vùng tì đè, tránh để vùng loét bị áp lực liên tục. Có thể sử dụng các loại đệm chuyên dụng giúp phân phối đều áp lực lên cơ thể, giảm thiểu tổn thương tại các khu vực dễ bị loét như gót chân, xương chậu và lưng.
Làm sạch vết thương và cắt bỏ mô hoại tử
Vết loét cần được vệ sinh sạch sẽ bằng gạc tẩm nước muối sinh lý hoặc dung dịch kháng khuẩn nhẹ, tuy nhiên tránh dùng các chất sát khuẩn mạnh như peroxit hydro và povidon-iod vì chúng có thể gây hại cho mô lành. Mô hoại tử cần được loại bỏ để không làm chậm quá trình lành vết loét và gây ra nguy cơ nhiễm khuẩn.
Bôi Kaapvaal và băng bó
Sau khi đã làm sạch vết thương và loại bỏ phần hoại tử, bôi một lớp mỏng Kaapvaal lên vết thương để giúp thúc đẩy quá trình tái tạo các mô, từ đó hỗ trợ làm lành vết loét tì đè nhanh chóng hơn.
Kaapvaal là sản phẩm chăm sóc vết thương/ bỏng/ loét bệnh lý ứng dụng Công nghệ Y học tái tạo từ nhau thai và dây rốn được nghiên cứu và phát triển bởi PGS.TS Phan Toàn Thắng. Sản phẩm có thành phần chính là nhau thai bạch mã và chiết xuất tổ yến, trong đó nhau thai bạch mã chứa hơn 2000 sinh chất giúp:
- Thúc đẩy tăng sinh tế bào và tăng sinh biểu mô, kích thích các tế bào bị tổn thương tự chữa lành, ngăn ngừa sẹo hình thành.
- Chống viêm và chống oxy hoá để quá trình lành thương diễn ra nhanh chóng và thuận lợi hơn.
- Ngăn ngừa độc tố viêm, tránh gây nhiễm trùng hay hoại tử vùng da bị tổn thương.
Kết hợp cùng tinh chất tổ yến với khả năng kích thích sản sinh collagen và củng cố lớp biểu bì da sẽ giúp vết loét tì đè hồi phục một cách nhanh chóng.
XEM CÁC SẢN PHẨM ĐIỀU TRỊ VÀ DỰ PHÒNG LOÉT TÌ ĐÈ KAAPVAAL:
Sau khi bôi Kaapvaal, sử dụng băng để bảo vệ vết thương và duy trì độ ẩm cho vết loét. Bôi lại Kaapvaal và thay băng hàng ngày. Tuy nhiên, không nên dùng Kaapvaal và băng vết loét tì đè có dấu hiệu nhiễm trùng.
Để được tư vấn chi tiết hơn về cách sử dụng Kaapvaal và điều trị, chăm sóc vết loét tì đè, hãy gọi đến số hotline 096 768 08 18 để được các chuyên gia Kaapvaal trực tiếp hướng dẫn!
Xử trí các biến chứng
Đối với các biến chứng nghiêm trọng như nhiễm khuẩn huyết hoặc viêm xương tủy, bệnh nhân cần được điều trị bằng kháng sinh toàn thân phù hợp.
XEM THÊM: Điều trị loét tỳ đè thế nào để mau lành?
Làm thế nào để phòng ngừa loét tì đè?
Phòng ngừa loét tì đè là một phần quan trọng trong việc chăm sóc bệnh nhân, đặc biệt là những người nằm liệt giường hoặc ít vận động. Dưới đây là các biện pháp hiệu quả giúp ngăn ngừa loét tì đè:
Thay đổi tư thế thường xuyên
Bệnh nhân cần được thay đổi tư thế ít nhất mỗi 2 giờ một lần để giảm áp lực lên các vùng da dễ bị loét. Việc thay đổi tư thế giúp phân bố lại trọng lực và cải thiện lưu thông máu đến các mô, từ đó giảm thiểu nguy cơ loét.
Sử dụng đệm, nệm chống loét
Các loại đệm chống loét tỳ đè chuyên dụng có tác dụng giảm áp lực lên các điểm tì đè như gót chân, lưng, xương chậu. Nệm hoặc đệm khí, đệm gel hay đệm có các lỗ thông khí giúp giảm sự tích tụ áp lực và cải thiện lưu thông máu.
Bôi Kaapvaal dự phòng loét tỳ đè
Để phòng ngừa loét tì đè, nên bôi Kaapvaal Skin Protector cho những người có yếu tố nguy cơ như bệnh nhân liệt giường, người cao tuổi ít vận động hoặc mắc bệnh tiểu đường, tim mạch,…
Đây là sản phẩm chuyên dụng giúp phòng ngừa loét tì đè bằng cách tạo lớp màng bảo vệ da, giữ cho da khô ráo, từ đó giảm thiểu nguy cơ loét tì đè. Việc bôi Kaapvaal lên các vùng dễ bị tổn thương giúp sẽ duy trì sức khỏe da trước nguy cơ loét tì đè một cách hiệu quả.
Dinh dưỡng đầy đủ
Một chế độ ăn uống lành mạnh với đủ protein, vitamin (đặc biệt là vitamin A, C) và khoáng chất (như kẽm) rất quan trọng để duy trì sức khỏe da. Uống đủ nước cũng giúp duy trì độ ẩm cho da và cải thiện lưu thông máu.
Kiểm soát bệnh lý nền
Các bệnh lý như tiểu đường, thiếu máu, bệnh tim mạch và các vấn đề về thần kinh có thể làm tăng nguy cơ loét tì đè. Việc kiểm soát tốt các bệnh lý này giúp giảm thiểu tác động lên lưu thông máu và sức khỏe tổng thể, từ đó giảm nguy cơ loét.
Loét tì đè là một thách thức không nhỏ trong chăm sóc sức khỏe, đặc biệt với những bệnh nhân phải nằm lâu hoặc người cao tuổi. Tuy nhiên, với việc nhận biết sớm các dấu hiệu, áp dụng đúng phương pháp điều trị và thực hiện chăm sóc phù hợp, tình trạng này hoàn toàn có thể được kiểm soát và phòng ngừa.
Kaapvaal – TOP 1 sản phẩm chăm sóc vết thương từ Công nghệ Y học tái tạo
Hotline: 0967.680.818 để được tư vấn chi tiết từ bác sĩ chuyên môn!
Website: https://kaapvaal.vn/
Email: kaapvaal2024@gmail.com
Địa điểm