Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ của loét tiểu đường

Loét tiểu đường – một biến chứng nguy hiểm của bệnh tiểu đường – không chỉ gây ra những vết thương khó lành mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Trong bài viết dưới đây, hãy cùng Kaapvaal tìm hiểu chi tiết về nguyên nhân và yếu tố nguy cơ của loét tiểu đường nhé!

Loét tiểu đường là gì?

Loét tiểu đường là những vết loét, vết thương mạn tính xuất hiện chủ yếu ở bàn chân hoặc các vùng chân khác của người mắc bệnh tiểu đường. Khi bệnh tiểu đường không được kiểm soát tốt, lượng đường huyết cao có thể gây tổn thương các mạch máu nhỏ và dây thần kinh – hiện tượng được gọi là bệnh lý mạch máu và bệnh lý thần kinh do tiểu đường.

Những tổn thương này làm giảm khả năng cung cấp máu, oxy và dưỡng chất cho vùng da, khiến vết thương khó lành và dễ nhiễm trùng.

Loét tiểu đường không chỉ là vấn đề về da mà còn là dấu hiệu cảnh báo cho những rối loạn chuyển hóa nghiêm trọng bên trong cơ thể. Việc nhận biết sớm và quản lý hiệu quả loét tiểu đường có thể giúp giảm nguy cơ dẫn đến biến chứng nghiêm trọng như nhiễm trùng sâu, tủy xương hoặc thậm chí phải cắt cụt chi.

Nguyên nhân gây ra loét tiểu đường

Loét tiểu đường phát sinh chủ yếu do sự kết hợp của nhiều yếu tố liên quan đến tình trạng tiểu đường kéo dài. Dưới đây là một số nguyên nhân chính góp phần hình thành loét tiểu đường:

Đường huyết cao không kiểm soát

Khi bệnh tiểu đường không được quản lý tốt thì lượng đường huyết sẽ luôn ở mức cao. Lượng đường cao trong máu làm tổn thương các mạch máu nhỏ, từ đó giảm khả năng lưu thông máu đến các vùng ngoại vi như bàn chân.

Bên cạnh đó, sự tích tụ đường cũng góp phần làm thay đổi cấu trúc của mô, khiến da mất đi tính đàn hồi và khả năng tự phục hồi.

Bệnh lý mạch máu

Tổn thương mạch máu là một trong những phổ biến của bệnh tiểu đường kéo dài. Mạch máu bị xơ cứng, hẹp lại sẽ khiến việc cung cấp oxy và dưỡng chất cho mô bị gián đoạn, từ đó làm cho các vết thương không được nuôi dưỡng đầy đủ để lành. Sự suy giảm lưu thông máu càng cũng làm tăng nguy cơ nhiễm trùng do các tế bào miễn dịch không đến được vùng bị tổn thương.

Bệnh lý thần kinh (bệnh lý thần kinh ngoại biên)

Bệnh tiểu đường sẽ gây tổn thương dây thần kinh ngoại biên, đặc biệt là ở các vùng chân. Khi các dây thần kinh bị tổn thương, bệnh nhân có thể mất cảm giác ở bàn chân, dẫn đến việc không nhận biết được những chấn thương nhỏ hay ma sát thường ngày.

Việc không nhận ra những tổn thương này khiến chúng trở nên nặng nề theo thời gian và khó có cơ hội được điều trị kịp thời.

Áp lực và ma sát liên tục

Các vết thương nhỏ ở bàn chân có thể phát sinh do áp lực kéo dài từ giày dép không phù hợp, cọ sát liên tục với bề mặt cứng. Ở bệnh nhân tiểu đường, do khả năng cảm nhận tổn thương giảm, những áp lực nhỏ này có thể nhanh chóng phát triển thành vết loét nghiêm trọng.

Yếu tố nguy cơ của loét tiểu đường

Không phải ai mắc tiểu đường cũng sẽ phát triển thành loét tiểu đường. Có một số yếu tố nguy cơ có thể làm tăng khả năng hình thành loét, bao gồm:

Kiểm soát đường huyết kém

Những bệnh nhân có mức đường huyết cao kéo dài có nguy cơ cao bị tổn thương mạch máu và dây thần kinh, từ đó khả năng dẫn đến loét cao hơn. Việc không tuân thủ chế độ điều trị và theo dõi đường huyết thường xuyên càng làm tăng nguy cơ biến chứng.

Bệnh lý mạch máu và tim mạch

Bệnh nhân mắc các bệnh lý về tim mạch, xơ vữa động mạch hay huyết áp cao có nguy cơ cao bị tổn thương mạch máu ngoại vi. Khi mạch máu bị xơ cứng và hẹp lại, khả năng cung cấp máu cho các vùng chân bị giảm đáng kể, làm tăng nguy cơ loét.

Giày dép không phù hợp

Sử dụng giày dép không đúng kích cỡ hoặc không phù hợp với dáng chân có thể tạo ra áp lực không đều, gây ra các điểm ma sát mạnh tại một số vùng chân. Những áp lực này góp phần làm tổn thương da và tạo điều kiện thuận lợi cho việc hình thành loét.

Tiền sử loét hoặc phẫu thuật chân

Bệnh nhân đã từng bị loét tiểu đường hoặc đã trải qua các ca phẫu thuật ở chân có nguy cơ tái phát cao do những vùng da đã từng bị tổn thương sẽ có khả năng lành kém và dễ tái phát.

Tuổi tác và thời gian mắc bệnh tiểu đường

Người bệnh tiểu đường có thời gian mắc bệnh lâu dài thường có nguy cơ cao bị biến chứng, trong đó có loét tiểu đường. Ngoài ra, với tuổi tác tăng, khả năng phục hồi của da và hệ thống miễn dịch cũng giảm, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và loét.

Hút thuốc lá và lối sống không lành mạnh

Hút thuốc lá góp phần làm xơ cứng mạch máu, giảm lưu thông máu và làm suy yếu hệ thống miễn dịch. Đồng thời, lối sống ít vận động, chế độ ăn không khoa học cũng là những yếu tố quan trọng góp phần làm tăng nguy cơ loét tiểu đường.

Thiếu sự chăm sóc và vệ sinh đúng cách

Bệnh nhân không được hướng dẫn cách chăm sóc chân đúng cách, không thường xuyên kiểm tra và vệ sinh chân sẽ dễ bị bỏ qua các vết thương nhỏ, làm tăng nguy cơ loét tiến triển thành các biến chứng nghiêm trọng.

Các biện pháp phòng ngừa loét tiểu đường

Mặc dù loét tiểu đường là biến chứng khó tránh khỏi ở bệnh nhân tiểu đường, nhưng việc áp dụng một số biện pháp phòng ngừa có thể giúp giảm nguy cơ và hạn chế mức độ nghiêm trọng của loét. Một số biện pháp nên áp dụng bao gồm:

• Quản lý đường huyết hiệu quả: Kiểm soát đường huyết ổn định là yếu tố quyết định để ngăn ngừa tổn thương mạch máu và dây thần kinh. Bệnh nhân cần tuân thủ chế độ điều trị, theo dõi đường huyết đều đặn và thực hiện các chỉ dẫn của bác sĩ.
• Chăm sóc và kiểm tra bàn chân thường xuyên: Hãy dành thời gian mỗi ngày để kiểm tra bàn chân, xem xét có dấu hiệu chấn thương, da khô, mụn nước hay vết thương nhỏ nào không. Đừng quên lựa chọn giày dép vừa vặn, thoải mái để giúp giảm ma sát và áp lực không cần thiết.
• Thực hiện chế độ dinh dưỡng khoa học: Một chế độ ăn uống giàu vitamin, khoáng chất và chất xơ không chỉ giúp kiểm soát đường huyết mà còn cải thiện khả năng lành vết thương. Bổ sung các loại thực phẩm giàu omega-3 và vitamin C có tác dụng chống viêm và tăng cường miễn dịch.
• Tập luyện thể dục đều đặn: Hoạt động thể chất không chỉ giúp cải thiện lưu thông máu mà còn tăng cường sức khỏe tổng thể, hỗ trợ quá trình chuyển hóa và kiểm soát cân nặng. Những bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga hay bơi lội rất phù hợp với bệnh nhân tiểu đường.
• Hạn chế các yếu tố gây hại: Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia và giảm stress thông qua các hoạt động thư giãn sẽ góp phần làm giảm nguy cơ tổn thương mạch máu và cải thiện quá trình lành vết thương.

Loét tiểu đường là một biến chứng nguy hiểm của bệnh tiểu đường, phát sinh từ sự kết hợp của đường huyết không kiểm soát, tổn thương mạch máu và bệnh lý thần kinh. Nhận biết được các nguyên nhân và yếu tố nguy cơ cửa loét tiểu đường sẽ giúp bệnh nhân có những biện pháp phòng ngừa hiệu quả, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống. 

XEM THÊM CÁC BÀI VIẾT LIÊN QUAN:

Vết thương lâu lành có phải tiểu đường không?

Cách chăm sóc vết thương của người bị tiểu đường

Tiểu đường vết thương không lành do đâu? Cách chăm sóc và điều trị

Kaapvaal – TOP 1 sản phẩm chăm sóc vết thương từ Công nghệ Y học tái tạo

Hotline: 0967.680.818 để được tư vấn chi tiết từ bác sĩ chuyên môn!

Website: https://kaapvaal.vn/

Email: kaapvaal2024@gmail.com