Các loại thuốc điều trị tiểu đường phổ biến nhất hiện nay

Tiểu đường là một bệnh mãn tính phổ biến,hiện nay đang ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới. Trong điều trị tiểu đường, bên cạnh việc phối hợp chế độ ăn uống, tập luyện và chăm sóc tổng thể, bạn còn có thể cần sử dụng một số loại thuốc để kiểm soát lượng bệnh tiểu đường hiệu quả. Trong bài viết dưới đây, hãy cùng Kaapvaal tìm hiểu về các loại thuốc điều trị tiểu đường phổ biến nhất hiện nay nhé!

Tìm hiểu chung về bệnh tiểu đường

Bệnh tiểu đường, hay đái tháo đường, là tình trạng rối loạn chuyển hóa do cơ thể không sản xuất đủ insulin hoặc không sử dụng hiệu quả insulin – hormone do tuyến tụy tiết ra. Insulin giúp chuyển hóa glucose từ máu vào các tế bào, cung cấp năng lượng cho cơ thể. 

Khi không có đủ insulin hoặc cơ thể kháng insulin, lượng glucose trong máu tăng cao, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như tổn thương mạch máu, thần kinh, thận và tim mạch.

Bệnh tiểu đường được chia thành 2 loại chính là:

• Tiểu đường loại 1: Xảy ra khi tuyến tụy không sản xuất insulin do mất mát các tế bào beta, thường gặp ở trẻ em và thanh thiếu niên.
• Tiểu đường loại 2: Phổ biến hơn, xảy ra khi cơ thể không sản xuất đủ insulin hoặc không sử dụng hiệu quả insulin. Yếu tố nguy cơ bao gồm lối sống ít vận động, chế độ ăn không lành mạnh, béo phì và di truyền.

Việc điều trị tiểu đường trên thực tế còn tùy thuộc vào loại tiểu đường, mức độ bệnh và tình trạng sức khỏe của mỗi bệnh nhân. Trong số các biện pháp điều trị, thuốc điều trị tiểu đường giữ vai trò chủ chốt giúp ổn định lượng đường huyết, từ đó giảm thiểu các biến chứng liên quan.

XEM THÊM: CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ TIỂU ĐƯỜNG 

Các nhóm thuốc điều trị tiểu đường phổ biến

Các loại thuốc điều trị tiểu đường có thể được chia thành nhiều nhóm dựa trên cơ chế hoạt động và nguồn gốc. Dưới đây là các nhóm thuốc phổ biến nhất hiện nay:

Biguanides

Metformin giúp giảm lượng glucose sản sinh từ gan và tăng cường độ nhạy cảm của mô đối với insulin. Qua đó, thuốc giúp giảm nồng độ đường huyết trong máu mà không gây tăng cân hoặc gây ra hạ đường huyết nghiêm trọng.

Ưu điểm:

• Hiệu quả ổn định trong việc kiểm soát đường huyết.
• Không gây tăng cân.
• Chi phí điều trị tương đối thấp.

Nhược điểm:

• Có thể gây tác dụng phụ về tiêu hóa như buồn nôn, tiêu chảy.
• Không thích hợp cho bệnh nhân suy thận nặng.

Metformin là thuốc điều trị tiểu đường thường được nhiều bác sĩ khuyến cáo cho bệnh nhân tiểu đường loại 2, đặc biệt là ở giai đoạn đầu của bệnh.

Sulfonylureas

Sulfonylureas kích thích các tế bào beta của tuyến tụy sản xuất insulin nhiều hơn, giúp hạ lượng đường huyết. Chúng thường được sử dụng cho bệnh nhân tiểu đường loại 2 khi khả năng sản xuất insulin còn tồn tại.

Ưu điểm:

• Hiệu quả hạ đường huyết mạnh.
• Giá thành thấp, dễ tiếp cận.

Nhược điểm:

• Nguy cơ gây hạ đường huyết, đặc biệt ở người già hoặc bệnh nhân có chức năng tuyến tụy kém.
• Có thể gây tăng cân.

Sulfonylureas thích hợp cho những bệnh nhân có khả năng sản xuất insulin nhưng cần tăng cường tiết insulin để kiểm soát đường huyết.

Thiazolidinediones (TZDs)

TZDs hoạt động bằng cách tăng cường độ nhạy cảm của mô đối với insulin, giúp cơ thể sử dụng insulin hiệu quả hơn. Thuốc này không làm tăng lượng insulin mà giúp cải thiện cách thức hoạt động của nó.

Ưu điểm:

• Giảm đường huyết ổn định.
• Hỗ trợ giảm kháng insulin.

Nhược điểm:

• Nguy cơ tăng cân và giữ nước.
• Có thể gây ra các vấn đề về tim mạch, đặc biệt ở bệnh nhân có bệnh tim nền.

TZDs thường được sử dụng cho bệnh nhân tiểu đường loại 2, đặc biệt là khi bệnh nhân có dấu hiệu kháng insulin.

DPP-4 inhibitors

Thuốc ức chế DPP-4 giúp kéo dài thời gian hoạt động của các hormone incretin, các hormone giúp tăng cường sản xuất insulin sau bữa ăn và giảm lượng glucagon. Điều này giúp cải thiện kiểm soát đường huyết sau bữa ăn.

Ưu điểm:

• Giảm nguy cơ hạ đường huyết.
• Không gây tăng cân.

Nhược điểm:

• Giá thành cao hơn so với các nhóm thuốc truyền thống.
• Hiệu quả có thể không mạnh bằng metformin hoặc sulfonylureas đối với một số bệnh nhân.

DPP-4 inhibitors thường được sử dụng cho bệnh nhân tiểu đường loại 2, đặc biệt là khi kết hợp với metformin để đạt được hiệu quả điều trị tối ưu.

GLP-1 receptor agonists

GLP-1 receptor agonists bắt chước hoạt động của hormone incretin GLP-1, giúp tăng cường sản xuất insulin sau bữa ăn, giảm tiết glucagon và làm chậm quá trình tiêu hóa. Điều này giúp giảm lượng đường huyết và kiểm soát cân nặng hiệu quả.

Ưu điểm:

• Giúp giảm cân.
• Giảm đường huyết sau bữa ăn và toàn thân.
• Có tác dụng tích cực lên tim mạch.

Nhược điểm:

• Phải tiêm subcutaneously, không thuận tiện cho một số bệnh nhân.
• Có thể gây buồn nôn và các triệu chứng tiêu hóa khác.

GLP-1 receptor agonists là lựa chọn ưu tiên cho những bệnh nhân tiểu đường loại 2 cần giảm cân và có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao.

SGLT2 inhibitors

SGLT2 inhibitors hoạt động bằng cách ngăn chặn tái hấp thu glucose ở thận, giúp tăng lượng glucose bài tiết qua nước tiểu. Điều này giúp giảm lượng đường huyết một cách độc lập với insulin.

Ưu điểm:

• Giảm đường huyết hiệu quả và giảm cân.
• Có lợi cho bệnh nhân có bệnh tim mạch và suy thận nhẹ đến trung bình.
• Giảm huyết áp nhờ vào tác dụng lợi tiểu.

Nhược điểm:

• Nguy cơ nhiễm trùng đường tiểu tăng.
• Có thể gây mất nước, cần theo dõi các chỉ số cơ bản.

SGLT2 inhibitors đã được chứng minh là có lợi cho bệnh nhân tiểu đường loại 2, đặc biệt là những người có yếu tố nguy cơ tim mạch.

Alpha-glucosidase inhibitors

Alpha-glucosidase inhibitors giúp làm chậm quá trình hấp thu carbohydrate ở ruột non, từ đó giảm lượng glucose tăng lên sau bữa ăn. Thuốc này chủ yếu tác động lên đường huyết sau bữa ăn.

Ưu điểm:

• Giúp kiểm soát đường huyết sau bữa ăn hiệu quả.
• Không gây tăng cân.

Nhược điểm:

• Có thể gây đầy hơi, chướng bụng và tiêu chảy.
• Hiệu quả điều trị không mạnh bằng các nhóm thuốc khác.

Alpha-glucosidase inhibitors thường được sử dụng kết hợp với các loại thuốc khác để kiểm soát lượng đường huyết sau bữa ăn.

Insulin

Các dạng insulin:

• Insulin ngắn hạn: Regular insulin, insulin lispro, insulin aspart.
• Insulin trung hạn: NPH insulin.
• Insulin dài hạn: Insulin glargine, insulin detemir, insulin degludec.

Cơ chế hoạt động: Insulin là hormone do tuyến tụy tiết ra, giúp chuyển glucose từ máu vào các tế bào. Với bệnh nhân tiểu đường loại 1, insulin là lựa chọn duy nhất trong điều trị. Ở bệnh nhân tiểu đường loại 2, insulin cũng được sử dụng khi các biện pháp khác không đủ hiệu quả trong việc kiểm soát đường huyết.

Ưu điểm:

• Hiệu quả hạ đường huyết mạnh mẽ.
• Có thể điều chỉnh liều lượng linh hoạt tùy theo tình trạng bệnh.

Nhược điểm:

• Yêu cầu tiêm subcutaneously, gây khó chịu cho một số bệnh nhân.
• Có nguy cơ gây hạ đường huyết nếu không được quản lý đúng cách.
• Có thể gây tăng cân nếu liều insulin không được điều chỉnh hợp lý.

Việc sử dụng insulin đòi hỏi sự theo dõi chặt chẽ từ các bác sĩ và thường được điều chỉnh dựa trên mức đường huyết hàng ngày. Tuy vậy, đây vẫn là lựa chọn cần thiết cho những bệnh nhân tiểu đường không đáp ứng được với các loại thuốc uống.

Cách lựa chọn thuốc điều trị tiểu đường phù hợp

Việc lựa chọn thuốc điều trị tiểu đường không chỉ phụ thuộc vào hiệu quả hạ đường huyết mà còn cần xem xét các yếu tố như tình trạng bệnh nhân, bệnh nền, nguy cơ tim mạch, chức năng thận và khả năng chịu đựng tác dụng phụ. Một số yếu tố cần lưu ý khi lựa chọn thuốc bao gồm:

• Tình trạng bệnh nhân: Bệnh nhân mới được chẩn đoán tiểu đường loại 2 thường được khuyến cáo bắt đầu điều trị bằng metformin. Nếu metformin không đạt được mục tiêu, các nhóm thuốc khác như sulfonylureas, DPP-4 inhibitors hoặc SGLT2 inhibitors có thể được thêm vào.
• Nguy cơ tim mạch: Các thuốc như GLP-1 receptor agonists và SGLT2 inhibitors không chỉ hạ đường huyết mà còn có tác dụng bảo vệ tim mạch, do đó được ưu tiên cho những bệnh nhân có nguy cơ tim mạch cao.
• Chức năng thận: Một số loại thuốc, chẳng hạn như metformin và SGLT2 inhibitors, cần được sử dụng cẩn trọng ở bệnh nhân có suy thận. Đánh giá chức năng thận là yếu tố quan trọng để điều chỉnh liều và lựa chọn thuốc.
• Khả năng tuân thủ điều trị: Các dạng thuốc tiểu đường có hình thức dùng uống, tiêm hoặc sử dụng qua các thiết bị điện tử. Sự tiện lợi và khả năng tuân thủ của bệnh nhân cũng là yếu tố quyết định lựa chọn thuốc.

Thuốc điều trị tiểu đường đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát lượng đường huyết và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng của bệnh. Hiện nay, có nhiều nhóm thuốc được sử dụng như metformin, sulfonylureas, TZDs, DPP-4 inhibitors, GLP-1 receptor agonists, SGLT2 inhibitors, alpha-glucosidase inhibitors và insulin. Mỗi nhóm thuốc đều có cơ chế hoạt động, ưu – nhược điểm riêng, và việc lựa chọn thuốc phải dựa trên tình trạng sức khỏe, khả năng chịu tác dụng phụ và nhu cầu điều trị của từng bệnh nhân.

Hy vọng rằng thông tin trên sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan về các loại thuốc điều trị tiểu đường phổ biến nhất hiện nay và lựa chọn được liệu trình phù hợp để kiểm soát bệnh hiệu quả.

Kaapvaal – TOP 1 sản phẩm chăm sóc vết thương từ Công nghệ Y học tái tạo

Hotline: 0967.680.818 để được tư vấn chi tiết từ bác sĩ chuyên môn!

Website: https://kaapvaal.vn/

Email: kaapvaal2024@gmail.com