Nhiễm trùng vết mổ: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng tránh

Nhiễm trùng vết mổ là một biến chứng phổ biến sau phẫu thuật, có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến nhiễm trùng vết mổ? Làm sao để nhận biết sớm các dấu hiệu và có biện pháp phòng tránh hiệu quả? Hãy cùng Kaapvaal tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Nhiễm trùng vết mổ là gì?

Nhiễm trùng vết mổ (SSI) là biến chứng xảy ra sau phẫu thuật khi vi khuẩn xâm nhập vào vị trí phẫu thuật, gây viêm nhiễm. Tuy nhiên, nếu chỉ có áp xe khâu, vết thương thường không được coi là nhiễm trùng. Nguy cơ nhiễm trùng vết mổ tăng cao khi mật độ vi sinh vật vượt quá 10.000 vi khuẩn trên mỗi gam mô.

XEM THÊM: Vết thương nhiễm trùng là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách điều trị

Phân loại nhiễm trùng vết mổ

Các loại nhiễm trùng vết mổ được phân loại dựa trên một số tiêu chí, ví dụ như thời gian xuất hiện (nhiễm trùng xảy ra trong vòng 30 ngày sau phẫu thuật, hoặc một năm đối với các ca có cấy ghép tại chỗ), mức độ nhiễm trùng (chỉ liên quan đến da, mô dưới da, hoặc các cơ quan sâu hơn) và sự hiện diện của mủ hoặc vi khuẩn từ vết thương. 

Riêng đối với cách phân loại của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), nhiễm trùng vết mổ được chia thành ba loại, bao gồm: nhiễm trùng vết mổ nông, nhiễm trùng vết mổ sâu và nhiễm trùng vết mổ tại cơ quan/khoang cơ thể.

• Nhiễm trùng vết mổ nông (trên bề mặt): Đây là loại nhiễm trùng liên quan đến da và mô dưới da. Các dấu hiệu thường gặp bao gồm chảy mủ từ vết thương, có vi khuẩn được phân lập và ít nhất một triệu chứng nhiễm trùng như sưng, đỏ, hoặc đau. Loại nhiễm trùng này chiếm hơn 50% tổng số ca nhiễm trùng vết mổ.
• Nhiễm trùng vết mổ sâu: Nhiễm trùng này liên quan đến các mô sâu hơn như cơ và mặt phẳng cân mạc. Các triệu chứng có thể bao gồm chảy mủ từ vết mổ, vết thương bị bong ra, hoặc bác sĩ phẫu thuật phải mở lại vết rạch do nghi ngờ nhiễm trùng, có bằng chứng hình thành áp xe hoặc nhiễm trùng vết mổ sâu.
• Nhiễm trùng cơ quan/khoang cơ thể: Đây là loại nhiễm trùng ảnh hưởng đến các cơ quan hoặc khoang cơ thể ngoài vị trí rạch nhưng có liên quan đến quy trình phẫu thuật. Các dấu hiệu bao gồm chảy mủ từ ống dẫn lưu đặt trong cơ quan, phát hiện vi khuẩn từ cơ quan, hoặc có sự xuất hiện của áp xe hoặc nhiễm trùng liên quan đến cơ quan.

Việc phân loại này giúp bác sĩ xác định mức độ nhiễm trùng và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp để giảm thiểu nguy cơ biến chứng cho bệnh nhân.

Dấu hiệu nhiễm trùng vết mổ

Nhiễm trùng vết mổ là một trong những biến chứng phổ biến sau phẫu thuật nhưng có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng và thậm chí đe dọa tính mạng người bệnh. Vì vậy, việc nhận biết sớm các dấu hiệu nhiễm trùng là vô cùng quan trọng.

Những dấu hiệu cảnh báo nhiễm trùng vết mổ bao gồm:

• Đau nhức tăng dần tại vị trí phẫu thuật.
• Vết thương thay đổi màu sắc hoặc kích thước lớn hơn.
• Xuất hiện vệt đỏ lan rộng, mụn nước hoặc sưng viêm quanh vết rạch.
• Dịch chảy ra có màu vàng xanh, kèm theo mùi hôi.
• Sốt cao từ 38.5°C trở lên.
• Cơ thể mệt mỏi kéo dài, không cải thiện dù nghỉ ngơi.
• Vết mổ chậm lành, khả năng hồi phục kém.
• Xuất huyết khi có tiếp xúc với vết thương.
• Hình thành mô hạt bất thường, không lành mạnh.
• Sưng đau hạch bạch huyết gần vị trí phẫu thuật.

Các triệu chứng này có thể xuất hiện trong vòng vài giờ đến vài tuần sau phẫu thuật. Đặc biệt, ở những bệnh nhân có cấy ghép vật liệu nhân tạo như khớp gối hoặc khớp háng, nhiễm trùng có thể xảy ra sau một năm hoặc lâu hơn.

Việc phát hiện và xử lý kịp thời các dấu hiệu nhiễm trùng sẽ giúp giảm nguy cơ biến chứng và cải thiện quá trình hồi phục.

Nguyên nhân nhiễm trùng vết mổ

Nguyên nhân nhiễm trùng vết mổ chủ yếu do vi khuẩn xâm nhập vào vùng phẫu thuật, trong đó thường gặp nhất là các loại vi khuẩn như Staphylococcus, Streptococcus và trực khuẩn gram âm. Vi khuẩn có thể xâm nhập vào vết thương thông qua nhiều con đường khác nhau, chẳng hạn như tiếp xúc trực tiếp từ tay người chăm sóc, dụng cụ phẫu thuật không được vô trùng, vi khuẩn trong không khí hoặc vi khuẩn sẵn có trên/trong cơ thể người bệnh lây lan đến vùng phẫu thuật.

Nhiễm trùng vết mổ có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân:

• Trong quá trình phẫu thuật: Khi dụng cụ y tế không được khử trùng đúng cách.
• Sau phẫu thuật: Khi vết thương tiếp xúc với tay hoặc vật dụng không sạch, hoặc không được chăm sóc đúng cách.

Mức độ rủi ro nhiễm trùng vết mổ phụ thuộc vào loại vết thương phẫu thuật của bệnh nhân. Ngoài ra, các vấn đề liên quan đến thủ tục và quy trình phẫu thuật cũng là yếu tố quan trọng góp phần gia tăng nguy cơ này.

Nguy cơ nhiễm trùng cũng phụ thuộc vào các yếu tố khác như:

• Tình trạng bệnh nhân: Tuổi cao, béo phì, suy dinh dưỡng, giảm thể tích tuần hoàn, tiểu đường, sử dụng steroid hoặc thuốc ức chế miễn dịch, hút thuốc, ung thư, hệ miễn dịch suy yếu, mổ cấp cứu, phẫu thuật vùng bụng…
• Yếu tố liên quan đến thủ thuật: Hình thành khối máu tụ, sử dụng vật liệu lạ (dẫn lưu), có tiền sử nhiễm trùng, cạo lông trước phẫu thuật, thời gian chà xát phẫu thuật, phẫu thuật kéo dài hơn 2 giờ, kỹ thuật kém, hạ thân nhiệt, nhiễm trùng khi ra khỏi phòng mổ, thời gian nằm viện kéo dài…

Cách phòng tránh nhiễm trùng vết mổ

Trước khi phẫu thuật

• Chia sẻ với bác sĩ về tình trạng sức khỏe của bạn như dị ứng, bệnh tiểu đường và các loại thuốc bạn đang sử dụng, vì chúng có thể ảnh hưởng đến nguy cơ nhiễm trùng và cách điều trị sau mổ.
• Ngừng hút thuốc lá, vì người hút thuốc có khả năng mắc nhiễm trùng cao hơn.
• Tránh cạo râu hoặc lông ở vùng sẽ được phẫu thuật, vì việc này có thể gây kích ứng hoặc làm trầy xước da, từ đó làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Sau khi phẫu thuật

• Không tháo băng vết thương mà không có sự chỉ dẫn của bác sĩ.
• Yêu cầu người thân và bạn bè khi thăm bạn không chạm vào vết thương hoặc băng vết thương.
• Trước và sau khi thăm bạn, người thân nên rửa tay với xà phòng và nước hoặc sử dụng dung dịch sát khuẩn tay. Nếu họ không thực hiện, hãy yêu cầu họ làm sạch tay.
• Trước khi ra viện, hãy chắc chắn rằng bạn hoặc người thân biết cách chăm sóc vết thương đúng cách.
• Luôn nhớ rửa tay với xà phòng trước và sau khi chăm sóc vết thương.

Nhiễm trùng vết mổ là một biến chứng nguy hiểm, nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh nếu tuân thủ các biện pháp chăm sóc đúng cách. Việc giữ gìn vệ sinh, tuân theo hướng dẫn của bác sĩ và theo dõi các dấu hiệu bất thường sẽ giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng và đẩy nhanh quá trình hồi phục. Nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu nhiễm trùng nào, hãy liên hệ ngay với cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Kaapvaal – TOP 1 sản phẩm chăm sóc vết thương từ Công nghệ Y học tái tạo

Hotline: 0967.680.818 để được tư vấn chi tiết từ bác sĩ chuyên môn!

Website: https://kaapvaal.vn/

Email: kaapvaal2024@gmail.com