Sẹo phì đại là gì? Nguyên nhân và cách điều trị, phòng tránh

Nguyên nhân gây ra sẹo phì đại

Sẹo phì đại thường hình thành khi da chịu tác động tổn thương, gây ra vết thương hở, với một số yếu tố cụ thể làm tăng nguy cơ hình thành sẹo phì đại. Các nguyên nhân chính bao gồm:

• Vết bỏng sâu (mức độ II – III): Những tổn thương này có thể do nhiệt độ cao, như tiếp xúc với lửa, nước sôi, hoặc do bỏng lạnh (ví dụ tiếp xúc với khí lỏng đông lạnh). Các vết bỏng sâu thường ảnh hưởng đến lớp trung bì của da, kích thích quá trình tăng sinh collagen để tái tạo tổn thương, dẫn đến nguy cơ hình thành sẹo phì đại.
• Tổn thương da do tai nạn: Các vết trầy xước sâu hoặc va đập nghiêm trọng có thể làm tổn thương đến lớp hạ bì của da, khiến da cần tăng sinh collagen để chữa lành. Điều này dễ dẫn đến tình trạng sẹo phì đại khi quá trình lành không kiểm soát được lượng collagen sản sinh.
• Vết thương sau phẫu thuật: Các vết mổ hoặc phẫu thuật xâm lấn trên da thường có nguy cơ để lại sẹo phì đại sau khi chỉ phẫu thuật đã tự tiêu hoặc được cắt. Nếu chăm sóc sau phẫu thuật không đúng cách, việc tăng sinh collagen quá mức trong giai đoạn hồi phục có thể gây ra sẹo phì đại.
• Tổn thương da do mụn viêm hoặc côn trùng cắn: Các loại mụn viêm, mụn trứng cá nặng, hoặc vết thương do côn trùng cắn có thể gây sẹo phì đại khi vùng da bị viêm không lành nhanh chóng hoặc bị kích thích. Sau quá trình viêm, collagen sẽ được kích hoạt để tái tạo da, có thể dẫn đến sẹo phì đại khi cơ địa của người đó dễ bị sẹo.
• Cơ địa da chậm lành và dễ nhiễm trùng: Với những người có cơ địa dễ nhiễm trùng và da chậm lành, nguy cơ hình thành sẹo phì đại cao hơn do các yếu tố nhiễm trùng hoặc viêm kéo dài. Các vết thương lâu lành thường khiến da tăng sinh collagen kéo dài, dẫn đến hình thành sẹo phì đại.

Các phương pháp điều trị sẹo phì đại

Sẹo phì đại thường có khả năng đáp ứng điều trị tốt hơn so với sẹo lồi. Tùy thuộc vào giai đoạn và tình trạng của sẹo, có thể áp dụng các phương pháp khác nhau:

Điều trị sẹo khi mới hình thành

Trong giai đoạn sẹo mới hình thành, việc can thiệp đúng lúc sẽ giúp làm mờ sẹo nhanh chóng và hạn chế sẹo phát triển. Các phương pháp điều trị phổ biến bao gồm:

• Kem và gel bôi làm mờ sẹo: Các sản phẩm này thường chứa thành phần như silicone, vitamin E, peptide, lô hội hoặc nghệ vàng, có tác dụng giảm sự tăng sinh collagen quá mức và làm phẳng bề mặt sẹo. Thoa kem hoặc gel đều đặn trong 1 – 2 tháng đầu khi vết thương mới lành có thể giúp giảm nguy cơ hình thành sẹo phì đại.
• Miếng dán hoặc gel silicone: Miếng dán silicone giúp giữ ẩm cho lớp sừng và tăng nhiệt độ cục bộ trên bề mặt da, giúp làm mềm và làm phẳng sẹo. Nên dán hoặc bôi gel silicone liên tục trong 2 – 3 tháng để đạt hiệu quả. Tuy nhiên, cần tránh sử dụng miếng dán hoặc gel trên vết thương hở hoặc ngưng sử dụng khi da có dấu hiệu kích ứng.

Điều trị sẹo đã phát triển

Với những sẹo đã phát triển, có thể áp dụng các phương pháp chuyên sâu hơn như sau:

• Tiêm corticosteroid: Đây là phương pháp tiêm hoạt chất triamcinolone acetonide (TCA) với nồng độ 10 – 40mg/ml vào vùng sẹo. Triamcinolone acetonide giúp ức chế nguyên bào sợi, từ đó giảm sự tăng sinh collagen và làm phẳng sẹo phì đại. Phương pháp này có thể gây tác dụng phụ như giảm sắc tố da hoặc teo da, nhưng có thể được kiểm soát nếu tuân theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Liệu pháp ép lạnh: Sử dụng nhiệt độ thấp làm đông cứng bề mặt sẹo, gây thiếu máu cục bộ và làm mô sẹo hoại tử dần dần. Phương pháp này thường được áp dụng cho sẹo có độ dày vừa phải hoặc kết hợp với tiêm corticoid để tăng hiệu quả điều trị.
• Laser PDL (Pulsed Dye Laser): Laser với bước sóng 585nm hoặc 595nm giúp giảm oxy và phá hủy liên kết mô sẹo bằng nhiệt độ cao, hạn chế nguyên bào sợi tăng sinh. Sau một số lần điều trị, vùng sẹo sẽ mềm hơn và giảm độ dày, mang lại bề mặt da mịn màng. Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi nhiều lần điều trị và có chi phí cao.
• Phẫu thuật sẹo: Đây là phương pháp loại bỏ trực tiếp mô sẹo, thường được chỉ định khi các phương pháp bảo tồn không hiệu quả. Phẫu thuật thường áp dụng cho các loại sẹo co rút diện rộng hoặc sẹo làm ảnh hưởng đến thẩm mỹ và chức năng vận động của da.

Cách phòng ngừa hình thành sẹo phì đại

Phòng ngừa sẹo phì đại đòi hỏi sự chăm sóc vết thương kỹ càng ngay từ ban đầu. Một số biện pháp phòng ngừa sẹo phì đại bao gồm:

• Vệ sinh vết thương đúng cách: Sử dụng nước muối sinh lý hoặc thuốc sát khuẩn để làm sạch vết thương hở, giúp ngăn ngừa nhiễm trùng, là nguyên nhân chính gây hình thành sẹo.
• Giữ vết thương khô thoáng: Đảm bảo vết thương không bị ẩm ướt lâu, giúp ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn và giảm nguy cơ viêm nhiễm.
• Sử dụng thuốc bôi ngăn ngừa sẹo: Khi vết thương bắt đầu hồi phục, có thể sử dụng các sản phẩm gel hoặc thuốc trị sẹo, chẳng hạn như Kaapvaal. Với thành phần từ nhau thai bạch mã và chiết xuất tổ yến, cơ chế lành thương của Kaapvaal và thúc đẩy tăng sinh mô hạt nhưng không để lại sẹo xấu trên da.

Sản phẩm được PGS.TS Phan Toàn Thắng – bác sĩ đầu ngành trong lĩnh vực Y học tái tạo tại Việt Nam và toàn thế giới nghiên cứu và phát triển. Đây là sản phẩm đã và đang được nhiều bác sĩ, y tá tại các bệnh viện trên toàn quốc khuyên dùng cho bệnh nhân tại nhà. 

• Sản phẩm Kaapvaal Charcoal Wound Control (Than Hoạt) Liên hệ để được giá tốt nhất
• Sản phẩm trị sẹo, trị bỏng Kaapvaal Wound Dressing Solution BH+ Liên hệ để được giá tốt nhất
• Sản phẩm trị sẹo, trị bỏng Kaapvaal Skin Support Gel Liên hệ để được giá tốt nhất
• Sản phẩm dự phòng loét Kaapvaal Skin Protector Cream Liên hệ để được giá tốt nhất

• Tránh tác động mạnh lên vùng sẹo: Tránh gãi, chà xát hoặc tạo áp lực lên sẹo để không làm chai cứng và ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị.
• Dinh dưỡng hợp lý: Hạn chế thực phẩm dễ gây sẹo như rau muống, hải sản, thịt bò; thay vào đó, nên bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin E và kẽm để thúc đẩy quá trình lành da nhanh chóng.

Nhìn chung, sẹo phì đại có thể mờ dần theo thời gian, nhưng nếu không điều trị, sẹo vẫn có khả năng tồn tại lâu dài trên da. Vì vậy, việc chăm sóc và điều trị kịp thời ngay từ giai đoạn vết thương phục hồi sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ hình thành sẹo phì đại và duy trì tính thẩm mỹ cho làn da.

Nếu cần được tư vấn thêm về cách chăm sóc vết thương hạn chế để lại sẹo, có thể gọi đến số tổng đài 096 768 08 18 để được trực tiếp các chuyên gia Kaapvaal hỗ trợ!